Kategoria: Filozofia i teologia

Karl Barth o miłości własnej [Selbstliebe]

Jelinek MateuszDodaj komentarz
Die kirchliche Dogmatik
Die kirchliche Dogmatik, I/2: Die Lehre vom Wort Gottes, Halband 2tłum. M. Jelinek Rozdział II Objawienie Boga, część III.§ 18 Życie dzieci Bożych2. Miłość Boga [KD p. 408; CD p. 371] 4. „Będziesz miłował Pana, Boga swego.” Dzieci Boże są tym, czym są, i w ten sposób wypełniają Prawo – ich miłość znajduje swój odpowiednik, swój przedmiot w Bogu. Tak właśnie jest, nawet dlatego, że On sam daje się im w wierze. Jak inaczej mógłby stać się dla nich obiektywny,… Czytaj więcej

Rudolf Otto, Milczące nabożeństwo

Jelinek MateuszDodaj komentarz
Die christliche Welt 1920 (Band 34, Heft 36)
R. Otto, „Schweigender Dienst“ Die christliche Welt 1920 (Band 34, Heft 36), Seite 561-565.tłum. M. Jelinek I Święte milczenie, z ciszy zrodzone,jesteś śluzą głębszej fali. Te wersy pochodzą z małej książeczki kwakrów o milczącym nabożeństwie (Silent Worship: The Way of Wonder, Violet Hodgkin), która – niedawno przetłumaczona na język niemiecki – powinna dać niemieckiemu czytelnikowi dobre wyobrażenie o nabożeństwie polegającym na milczącym oczekiwaniu na Boga. Jest ono praktykowane w społeczności kwakrów od czasów George’a Foxa aż po dziś. To najbardziej… Czytaj więcej

Paul Tillich, Radykalizm polityczny i jego znaczenie teologiczne

Jelinek MateuszDodaj komentarz
Historia myśli chrześcijańskiej. Karol Marks
Paul Tillich, A History of Christian Thought, edited by Carl E. Braaten, New York 1972, tłum. M. Jelinek. Radykałowie burżuazji Związek Marksa z Heglem i Feuerbachem Pogląd Marksa na sytuację człowieka (alienacja) Doktryna ideologii Marksa i jego atak na religię Egzystencjalizm polityczny Marksa Element profetyczny u Marksa To, co teraz zrobię, być może was zaskoczy. Chcę przybliżyć wam teologię najbardziej wpływowego teologa od czasów Reformacji – Karola Marksa. Będę go uważać za teologa i pokażę, że bez tego nie da się… Czytaj więcej

Kierkegaard o naszych czasach

Jelinek MateuszDodaj komentarz
Niech inni mówią, że czasy są złe; ja się skarżę, że są żałosne, gdyż nie ma w nich namiętności. Myśli ludzkie są cienkie i nietrwałe jak koronki, a sami oni żałośni jak koronczarki. Myśli ich serc są zbyt miałkie, aby być grzeszne. Robak może by uważał, że takie myśli są grzeszne, ale nie człowiek, stworzony na obraz i podobieństwo Boga. Ich zabawy są nudne i jałowe, ich namiętności senne; spełniają swe obowiązki, owe kramarskie dusze; pozwalają sobie jak Żydzi na… Czytaj więcej

Nietzsche, teologia ewangelicka i krytyka religii

Jelinek MateuszDodaj komentarz
Ściana Reformacji w Żychlinie. Friedrich Nietzsche
W dniach 4-6 lipca 2025 roku w Żychlinie odbyło się seminarium zatytułowane „Czytamy Nietzschego”. Było to pilotażowe wydarzenie, nawiązujące do tradycji dawnych seminariów żychlińskich organizowanych w tamtejszej Parafii Ewangelicko-Reformowanej. Uczestnicy mieli okazję czytać „To rzekł Zaratustra” i konfrontować swoje spostrzeżenia na temat człowieka religijnego i Boga. Nie zabrakło również zwiedzania najstarszej Parafii reformowanej w Polsce. W ramach wprowadzenia przybliżyłem postać Fryderyka Nietzschego oraz ówczesny kontekst religijno-teologiczny. Fryderyk Nietzsche był niemieckim humanistą, prozaikiem i poetą, wychowanym w tradycji luterańskiej. Uznawany jest… Czytaj więcej

Wokół „Listu do Rzymian” Karla Bartha. Młody Barth i krytyka teologii liberalnej

Jelinek Mateusz1 komentarz
plakat spotkania wokół Listu do Rzymian
W 2024 roku na polskim rynku wydawniczym ukazało się pierwsze polskie tłumaczenie „Listu do Rzymian (wersji drugiej) z 1922”. Polscy czytelnicy czekali ponad sto lat na przekład tego epokowego dla teologii dzieła Karla Bartha. Książka, która po I wojnie światowej wstrząsnęła środowiskiem niemieckojęzycznych teologów, jest dziś dostępna po polsku. Wydawnictwo Jedutun spod Poznania (Suchy Las) wydało tekst w tłumaczeniu Ryszarda Borskiego. Książka dostępna w księgarni CLC: https://clc.org.pl/produkt/list-do-rzymian-barth W dniu 19 stycznia 2025 w Parafii Ewangelicko-Reformowanej w Warszawie odbyło się spotkanie… Czytaj więcej

J. Kubacki, Ewangelicyzm reformowany – próba świadectwa

Jelinek Mateusz1 komentarz
Zdjęcie Jarosława Kubackiego
Tekst mgra teologii Jarosława Kubackiego z Kościoła Ewangelicko-Reformowanego w Polsce, opublikowany w „Kalendarz ewangelicko-reformowany na rok 1998. Bełchatów, Kleszczów, Łódź, Pstrążna, Strzelin, Warszawa, Zelów, Żychlin”. Zdigitalizowany z inicjatywy Parafii Ewangelicko-Reformowanej w Żychlinie. „Ewangelikiem reformowanym jest się po to, aby, pokładając zaufanie w przyszłości Chrystusa i Jego Królestwa, zająć wobec własnej przeszłości postawę krytyczną” E.J. Beker i H.M. Hasselaar Od autora „Żywa, dynamiczna wiara w niczym nie przypomina znanych nam z dzieciństwa układanek, w których każdy element musiał mieć swoje miejsce”… Czytaj więcej

F. Schleiermacher, Sprawiedliwość jest niezbędnym fundamentem powszechnego dobrostanu (kazanie)

Jelinek MateuszDodaj komentarz
wygłoszone w dniu modlitwy 20 kwietnia 1796 r. Władcy wszystkich narodów, choćby tylko do pewnego stopnia ucywilizowanych, zawsze przywiązywali wielką wagę do panującej w nich religii i uznawali ją za świętą, ponieważ długie doświadczenie uczyło, że szacunek dla wyższej istoty, która jest uważana za pierwszego twórcę i najwyższego obrońcę wszystkich społecznych relacji i wszystkich użytecznych instytucji wśród ludzi, ma znacznie silniejszy wpływ na prawe i nienaganne zachowanie niż strach przed stosownymi karami. O ileż bardziej więc cenna i święta powinna… Czytaj więcej

F. Schleiermacher, Kazanie inauguracyjne w Gorzowie

Jelinek MateuszDodaj komentarz
Wielki Piątek 1794 r. Modlitwa. O dobry Boże i Ojcze, który jesteś samą miłością i jedynym źródłem wszelakiego dobra, Ty, który usilnie troszczysz się o nas we wszelkich naszych potrzebach, a szczególnie w tych, które dotyczą dobra naszej nieśmiertelnej duszy, Ty, który zatem od najdawniejszych czasów przemawiałeś do ludzi przez Swoje dzieła, przez wewnętrzny głos ich serca i przez nawoływania oświeconych przez Ciebie mężów - oto my, świadomi tego, że nie potrafilibyśmy dać temu posłuchu, stosując się do Twej woli,… Czytaj więcej

Manifest Dziewięćdziesięciu Trzech, 1914

Jelinek MateuszDodaj komentarz
Proklamacja 93 wybitnych Niemców popierających swoje państwo w rozpoczęciu I wojny światowej. Manifest wywołał poparcie dla wojny w niemieckich szkołach i na uniwersytetach, ale wielu zagranicznych intelektualistów było oburzonych. Z perspektywy czasu Karl Barth uważał wybuch I wojny światowej i poparcie dla niej wśród niemieckich teologów za decydujące dla jego dalszego rozwoju teologicznego. Pisał, że wstrząsnęło to do samych fundamentów całym światem teologicznej egzegezy, etyki, dogmatyki i kaznodziejstwa, które do tej pory uważał co do zasady za wiarygodne. Do świata… Czytaj więcej