Ultimate Concern – Tillich in Dialogue, fragmenty

(…) Czy Jezus Chrystus był wyjątkowy? Dr Tillich: Zgadzam się z Tobą, że odpowiedź historyczna, którą sam podałeś, nie jest odpowiedzią pełną. Ale musimy oczywiście zadać sobie także pytanie: „Dlaczego było to możliwe, ten szczególny związek z historią?” Jakkolwiek podchodzimy do tej kwestii, teologia chrześcijańska zawsze odpowiada: „W obrazie Nowego Testamentu mamy pokusę i tragedię, ale w żadnym momencie życia Jezusa, tak jak jest ono przedstawione, nie mamy oddzielenia od Boga”. Celowo używam słowa „w obrazie”, ponieważ te zapisy nie… Czytaj więcej

D.F. Strauss „Stara i nowa wiara”

1. Po wielkim militarno-politycznym ruchu, który w ciągu ostatnich sześciu lat przeobraził wewnętrzne i zewnętrzne stosunki Niemiec, nastąpił ruch kościelny o niemniej wojowniczym charakterze. Zwycięstwo Prus nad Austrją i powstanie północnoniemieckiego związku, które zwiększyło potęgę protestantyzmu, uznane zostało przez katolicyzm rzymski jako wezwanie do skoncentrowania całej swej świeckiej i duchownej władzy w ręku papieża ogłoszonego nieomylnym. W obrębie samego katolickiego kościoła spotkał się nowy dogmat z opozycją, która skupiła się w partji tak zwanych starokatolików. Tymczasem zaś nowa władza państwowa… Czytaj więcej

To powiedział najszpetniejszy człowiek

Ale On — musiał umrzeć: On patrzył oczami, które widziały wszystko — On widział ludzką głębię i dno, całą jego skrytą hańbę i szpetotę.Jego współczucie nie znało wstydu; wpełzło w moje najbrudniejsze zakątki. On, najbardziej wścibski, nad-natarczywy, nad-wspólczujący musiał umrzeć.On zawsze mnie widział: na takim świadku chciałem się zemścić — albo samemu przestać żyć.Bóg, który widział wszystko, nawet człowieka — ten Bóg musiał umrzeć! Człowiek nie znosi tego, by żył taki świadek. To powiedział najszpetniejszy człowiek. F. Nietzsche, To rzekł… Czytaj więcej

Bajka Jotama (Sdz 9, 9-15)

Zeszły się raz drzewa, aby ustanowić nad sobą króla, i powiedziały do drzewa oliwnego: Bądź królem nad nami! Odpowiedziało im drzewo oliwne: Czy mam zrezygnować z mojej oliwy, przez którą doznają czci bogowie i ludzie, aby pójść i kołysać się ponad drzewami? Powiedziały więc drzewa do figowca: Chodź ty i bądź królem nad nami! Odpowiedział im figowiec: Czy mam zrezygnować z mojej słodyczy i mego wspaniałego owocu, aby pójść i kołysać się ponad drzewami? Powiedziały więc drzewa do krzewu winnego:… Czytaj więcej

Calvin’s View of the Athanasian and Nicene Creeds

Stephen M. Reynolds, „Calvin’s View of the Athanasian and Nicene Creeds,” Westminster Theological Journal 23.1 (Nov. 1960): 33-37. What was Calvin’s attitude toward the Athanasian Creed in 1537? Williston Walker quotes him as saying, “‘We swear in the faith of the one God, not of Athanasius, whose creed no true church would ever have approved’“.1 Harry Emerson Fosdick gives the same quotation citing Walker as his source.2 Yet in 1559 the Gallican Confession, of which Calvin prepared the first draft, was published,3 and… Czytaj więcej

P. Hulka-Laskowski, Jezus w literaturze światowej

P. Hulka-Laskowski, Jezus w literaturze światowej ostatniego pietnastolecia, w: „Wolna Myśl Religijna” 1937, nr 6, ss. 40-52. WIARA I WIEDZA W wieku 19-tym Jezus stał się przedmiotem zainteresowań nietylko teologów i religiologów, jak dotąd, lecz także szerokich mas oświeconych. Teolog niemiecki, Dawid Fryderyk Strauss, napisał „Życie Jezusa dla ludu niemieckiego“, wykazując, że elementy życiorysu Jezusa są wybitnie mitologiczne i że w gruncie rzeczy o życiu jego wiemy bardzo mało. Dzieło znakomitego uczonego niemieckiego oddziałało tak potężnie, na umysły europejskie, że… Czytaj więcej

A. Harnack, Istota chrześcijaństwa, Wykład pierwszy

Adolf Harnack, Istota chrześcijaństwa. Szesnaście wykładów. Tłum. J. Zachariewicz, Warszawa 1909. WYKŁAD PIERWSZY Wielki filozof pozytywizmu John Stuart Mill, powiedział raz, że nigdy nie możnaby zbyt często przypominać o tem, że niegdyś był na świecie człowiek, który się nazywał Sokrates. Słusznie, ale ważniejszą jest rzeczą ludziom ustawicznie przypominać, że niegdyś w pośród żyjących był człowiek, który się Jezus Chrystus nazywał. Od młodości w prawdzie o tym fakcie słyszymy; niepodobna jednak niestety powiedzieć, że nauka, którą odbieramy w szkołach publicznych w… Czytaj więcej

G. Ebeling „Was heißt ein Gott haben oder was ist Gott?“

G. Ebeling, Wort und Glaube, II, Tübingen 1969, pp. 287-304. „Was heißt ein Gott haben oder was ist Gott?“[1] Bemerkungen zu Luthers Auslegung des ersten Gebots im Großen Katechismus Es ist auffallend, daß Luther überhaupt so fragt: ,,Was ist das gesagt und wie verstehet man’s? Was heißt ein Gott haben oder was ist Gott?”[2] Nach üblicher Auffassung stand wie für das Mittelalter so auch noch für Luther das, was „Gott” heißt, so selbstverständlich fest, daß sich die Frage danach erübrigte.… Czytaj więcej

Religia jako funkcja ludzkiego ducha?

„Religia przychodzi do funkcji etycznej i puka, przekonana, że zostanie przyjęta. Czyż sfery etyczna i religijna nie są ze sobą najbliżej spokrewnione? Jakże można by stąd religię odprawić? I rzeczywiście, religia nie zostaje odprawiona, lecz przyjęta. Ale przyjęta jako „uboga krewna” i aby sobie zasłużyć na miejsce w królestwie moralności, musi tej moralności służyć. Dopóki pomaga wychowywać dobrych obywateli, dobrych małżonków i dobre dzieci, dobrych urzędników i żołnierzy, jest tolerowana. Z chwilą jednak, kiedy zaczyna zgłaszać własne roszczenia, zostaje zmuszona… Czytaj więcej