Wokół „Listu do Rzymian” Karla Bartha. Młody Barth i krytyka teologii liberalnej

W 2024 roku na polskim rynku wydawniczym ukazało się pierwsze polskie tłumaczenie „Listu do Rzymian (wersji drugiej) z 1922”. Polscy czytelnicy czekali ponad sto lat na przekład tego epokowego dla teologii dzieła Karla Bartha. Książka, która po I wojnie światowej wstrząsnęła środowiskiem niemieckojęzycznych teologów, jest dziś dostępna po polsku. Wydawnictwo Jedutun spod Poznania (Suchy Las) wydało tekst w tłumaczeniu Ryszarda Borskiego. Książka dostępna w księgarni CLC: https://clc.org.pl/produkt/list-do-rzymian-barth W dniu 19 stycznia 2025 w Parafii Ewangelicko-Reformowanej w Warszawie odbyło się spotkanie… Czytaj więcej

J. Kubacki, Ewangelicyzm reformowany – próba świadectwa

Tekst mgra teologii Jarosława Kubackiego z Kościoła Ewangelicko-Reformowanego w Polsce, opublikowany w „Kalendarz ewangelicko-reformowany na rok 1998. Bełchatów, Kleszczów, Łódź, Pstrążna, Strzelin, Warszawa, Zelów, Żychlin”. Zdigitalizowany z inicjatywy Parafii Ewangelicko-Reformowanej w Żychlinie. „Ewangelikiem reformowanym jest się po to, aby, pokładając zaufanie w przyszłości Chrystusa i Jego Królestwa, zająć wobec własnej przeszłości postawę krytyczną” E.J. Beker i H.M. Hasselaar Od autora „Żywa, dynamiczna wiara w niczym nie przypomina znanych nam z dzieciństwa układanek, w których każdy element musiał mieć swoje miejsce”… Czytaj więcej

F. Schleiermacher, Sprawiedliwość jest niezbędnym fundamentem powszechnego dobrostanu (kazanie)

wygłoszone w dniu modlitwy 20 kwietnia 1796 r. Władcy wszystkich narodów, choćby tylko do pewnego stopnia ucywilizowanych, zawsze przywiązywali wielką wagę do panującej w nich religii i uznawali ją za świętą, ponieważ długie doświadczenie uczyło, że szacunek dla wyższej istoty, która jest uważana za pierwszego twórcę i najwyższego obrońcę wszystkich społecznych relacji i wszystkich użytecznych instytucji wśród ludzi, ma znacznie silniejszy wpływ na prawe i nienaganne zachowanie niż strach przed stosownymi karami. O ileż bardziej więc cenna i święta powinna… Czytaj więcej

F. Schleiermacher, Kazanie inauguracyjne w Gorzowie

Wielki Piątek 1794 r. Modlitwa. O dobry Boże i Ojcze, który jesteś samą miłością i jedynym źródłem wszelakiego dobra, Ty, który usilnie troszczysz się o nas we wszelkich naszych potrzebach, a szczególnie w tych, które dotyczą dobra naszej nieśmiertelnej duszy, Ty, który zatem od najdawniejszych czasów przemawiałeś do ludzi przez Swoje dzieła, przez wewnętrzny głos ich serca i przez nawoływania oświeconych przez Ciebie mężów - oto my, świadomi tego, że nie potrafilibyśmy dać temu posłuchu, stosując się do Twej woli,… Czytaj więcej

Manifest Dziewięćdziesięciu Trzech, 1914

Proklamacja 93 wybitnych Niemców popierających swoje państwo w rozpoczęciu I wojny światowej. Manifest wywołał poparcie dla wojny w niemieckich szkołach i na uniwersytetach, ale wielu zagranicznych intelektualistów było oburzonych. Z perspektywy czasu Karl Barth uważał wybuch I wojny światowej i poparcie dla niej wśród niemieckich teologów za decydujące dla jego dalszego rozwoju teologicznego. Pisał, że wstrząsnęło to do samych fundamentów całym światem teologicznej egzegezy, etyki, dogmatyki i kaznodziejstwa, które do tej pory uważał co do zasady za wiarygodne. Do świata… Czytaj więcej

P. Tillich, Boże narodzenie

Zbawienie nie jest magiczną procedurą, przez którą tracimy naszą skończoność. Jest to raczej osąd, który stwierdza, że nie zasługujemy na śmierć, ponieważ jesteśmy usprawiedliwieni — osąd, który nie opiera się na niczym, co zrobiliśmy, bo wtedy z pewnością nie mielibyśmy w niego wiary. Ale opiera się na czymś, co sama Wieczność uczyniła, na czymś, co możemy usłyszeć i zobaczyć, w rzeczywistości śmiertelnego człowieka, który przez własną śmierć pokonał tego, który ma władzę nad śmiercią. Jeśli Boże Narodzenie ma jakieś znaczenie,… Czytaj więcej

F. Schleiermacher, Mowy o religii do wykształconych spośród tych, którzy nią gardzą

Mowa piąta. O religiach Chrześcijaństwo Pierwotna intuicja (Anschauung) chrześcijaństwa jest bardziej chwalebna, bardziej wzniosła, bardziej godna dorosłego człowieczeństwa, głębiej przenikająca ducha systematycznej religii i rozciągająca się dalej na cały wszechświat. Nie jest niczym innym, jak intuicją powszechnego napięcia wszystkiego, co skończone, przeciwko jedności całości i sposobu, w jaki bóstwo radzi sobie z tym dążeniem, jak godzi ono skierowaną przeciwko niemu wrogość i wyznacza granice coraz większej odległości, rozrzucając po całości poszczególne punkty, które są jednocześnie skończone i nieskończone, jednocześnie ludzkie… Czytaj więcej

Religijność wrogiem chrześcijaństwa? Rozmowa z księdzem, który czytał Kierkegaarda

„Młodzi nie garną się do kościoła, bo wprost odbierają ten fałsz.” W Studium Teologicznym naszego podcastu Mateusz Jelinek rozmawia z ks. Tomaszem Stawiakiem o Kierkegaardzie, duńskim filozofie oraz teologu. Sekularyzacja, laicyzacja, fundamentalizm… Chrześcijanie spoglądają często na zewnątrz, upatrując w tych czynnikach powodu odejścia współczesnego człowieka od Kościoła i wiary. Kierkegaard proponuje jednak głębszą refleksję nad kondycją chrześcijaństwa. Czy nie skupiliśmy się za bardzo na religijności, obyczajowości i kościelnych praktykach, zapominając o tych, którzy już dawno w te praktyki zwątpili? Jak… Czytaj więcej

E. Piotrowski, Początki wiary w zmartwychwstanie Jezusa, Bultmann

E. Piotrowski, Początki wiary w zmartwychwstanie Jezusa: od Reimarusa do Ratzingera/Benedykta XVI 3.1. Rudolf Bultmann Profesor Nowego Testamentu uniwersytetu w Marburgu Rudolf Bultmann (1884-1976) należy bez wątpienia do czołowych teologów nowożytności. Swoimi dokonaniami przyczynił się on do kilku ważnych przełomów we współczesnej teologii. Najpierw wspomnieć trzeba jego badania z wykorzystaniem i pogłę-bieniem metody historii form, u której początków stanął obok Martina Dibeliusa i Karla Ludwiga Schmidta (1891-1956)1, następnie zrelatywizowanie metody historyczno-krytycznej na korzyść egzegezy egzystencjalnej, a w końcu jego własny… Czytaj więcej

Czy Kant wielkim teologiem był?

Informator Parafii Ewangelicko-Augsburskiej Wniebowstąpienia Pańskiego w Warszawie, 3(19)/2024 W tym roku obchodzimy 300-lecie urodzin Immanuela Kanta, jednego z najważniejszych filozofów i teologów w historii. W poprzednim numerze przybliżyłem wybrane myśli tego filozofa z „Krytyki czystego rozumu” i „Krytyki praktycznego rozumu”, które miały ogromne znaczenie dla kwestii poznania Boga i humanizmu. Kant ukazał, że skończoność ludzkiego poznania, które nie może sensownie dać pewności Bożej obecności, ale jednocześnie odnalazł bezwarunkową i boską iskrę w wewnętrznym nakazie, aby nigdy nie traktować osoby jedynie… Czytaj więcej