Kategoria: Teologia

F. Schleiermacher, Mowy o religii do wykształconych spośród tych, którzy nią gardzą

Jelinek MateuszLeave a comment
Mowa piąta. O religiach Chrześcijaństwo Pierwotna intuicja (Anschauung) chrześcijaństwa jest bardziej chwalebna, bardziej wzniosła, bardziej godna dorosłego człowieczeństwa, głębiej przenikająca ducha systematycznej religii i rozciągająca się dalej na cały wszechświat. Nie jest niczym innym, jak intuicją powszechnego napięcia wszystkiego, co skończone, przeciwko jedności całości i sposobu, w jaki bóstwo radzi sobie z tym dążeniem, jak godzi ono skierowaną przeciwko niemu wrogość i wyznacza granice coraz większej odległości, rozrzucając po całości poszczególne punkty, które są jednocześnie skończone i nieskończone, jednocześnie ludzkie… Czytaj więcej

E. Piotrowski, Początki wiary w zmartwychwstanie Jezusa, Bultmann

Jelinek MateuszLeave a comment
E. Piotrowski, Początki wiary w zmartwychwstanie Jezusa: od Reimarusa do Ratzingera/Benedykta XVI 3.1. Rudolf Bultmann Profesor Nowego Testamentu uniwersytetu w Marburgu Rudolf Bultmann (1884-1976) należy bez wątpienia do czołowych teologów nowożytności. Swoimi dokonaniami przyczynił się on do kilku ważnych przełomów we współczesnej teologii. Najpierw wspomnieć trzeba jego badania z wykorzystaniem i pogłę-bieniem metody historii form, u której początków stanął obok Martina Dibeliusa i Karla Ludwiga Schmidta (1891-1956)1, następnie zrelatywizowanie metody historyczno-krytycznej na korzyść egzegezy egzystencjalnej, a w końcu jego własny… Czytaj więcej

Czy Kant wielkim teologiem był?

Jelinek MateuszLeave a comment
Informator Parafii Ewangelicko-Augsburskiej Wniebowstąpienia Pańskiego w Warszawie, 3(19)/2024 W tym roku obchodzimy 300-lecie urodzin Immanuela Kanta, jednego z najważniejszych filozofów i teologów w historii. W poprzednim numerze przybliżyłem wybrane myśli tego filozofa z „Krytyki czystego rozumu” i „Krytyki praktycznego rozumu”, które miały ogromne znaczenie dla kwestii poznania Boga i humanizmu. Kant ukazał, że skończoność ludzkiego poznania, które nie może sensownie dać pewności Bożej obecności, ale jednocześnie odnalazł bezwarunkową i boską iskrę w wewnętrznym nakazie, aby nigdy nie traktować osoby jedynie… Czytaj więcej

U. Zwingli – Krótki wykład wiary chrześcijańskiej, fragment.

Jelinek MateuszLeave a comment
[ROZDZIAŁ IV] Obecność ciała Chrystusa w Wieczerzy Inną rzeczą, którą podjąłem się tutaj przedstawić, jest to, że to naturalne, materialne ciało Chrystusa, w którym cierpiał tutaj, a teraz siedzi w niebie po prawicy Ojca, nie jest spożywane dosłownie i w swojej istocie, ale tylko duchowo, w Wieczerzy Pańskiej, i że nauczanie papistów, że ciało Chrystusa jest spożywane przez nas, mając rozmiar i dokładne cechy i naturę, jaką miało, kiedy się urodził, cierpiał i umarł, jest nie tylko niepoważne i głupie,… Czytaj więcej

Kant wielkim filozofem był

Jelinek MateuszLeave a comment
Informator Parafii Ewangelicko-Augsburskiej Wniebowstąpienia Pańskiego w Warszawie, 2(18)/2024 W tym roku obchodzimy 300-lecie urodzin Immanuela Kanta, jednego z najwybitniejszych filozofów i teologów w historii. To właśnie 22 kwietnia 1724 roku w Królewcu na świat przyszedł ewangelicki myśliciel, bez którego trudno dziś mówić o poznaniu Boga czy humanizmie. Z okazji jubileuszu warto, aby czytelnicy informatora przypomnieli sobie o swoim wielkim współwyznawcy z czasów oświecenia. Nie sposób przedstawić tutaj pełnej sylwetki Kanta oraz wszystkich jego myśli, dlatego pokrótce omówię wybrane wnioski z… Czytaj więcej

Kant o modlitwie

Jelinek MateuszLeave a comment
I. Kant, Religia w obrębie samego rozumu, tłum. Aleksander Bobko. Modlitwa pomyślana jako wewnętrzne formalne nabożeństwo, a zatem jako środek [zjednywania] łaski, jest zabobonnym urojeniem (fetyszyzmem). Jest to bowiem czyste życzenie wypowiedziane przed jakąś istotą, która nie wymaga od wypowiadającego życzenie żadnej deklaracji odnośnie do usposobienia, a zatem niczego się tu przez nią nie czyni, nie spełnia się żadnego z obowiązków, które obligują nas jako Boże przykazania, a więc naprawdę nie służy się Bogu. Serdeczne życzenie, aby we wszystkich naszych… Czytaj więcej

Paul Tillich – Historia myśli chrześcijańskiej (fragment „Przygotowanie do chrześcijaństwa”)

Jelinek MateuszLeave a comment
Paul Tillich, A History of Christian Thought, edited by Carl E. Braaten, New York 1972, tłum. M. Jelinek. ROZDZIAŁ I – Przygotowanie do chrześcijaństwa  A. Kairos; B. Uniwersalizm Cesarstwa Rzymskiego; C. Filozofia hellenistyczna: a. Sceptycyzm; b. Tradycja platońska; c. Stoicy; e. Eklektyzm  (…) D. Okres międzytestamentowy  Dochodzimy teraz do okresu hellenistycznego religii żydowskiej. W judaizmie w okresie międzytestamentowym rozwinęły się idee i postawy, które głęboko wpłynęły na epokę apostolską, czyli na Jezusa, apostołów i pisarzy Nowego Testamentu.  Rozwój idei Boga… Czytaj więcej

Czytając Tillicha

Jelinek MateuszLeave a comment
Informator Parafii Ewangelicko-Augsburskiej Wniebowstąpienia Pańskiego w Warszawie, 1(17)/2024 W grupie osób zainteresowanych protestantyzmem pojawiła się potrzeba wspólnego czytania i rozważania tekstów teologicznych. Szczególnie istotne są pisma, które mają znaczenie dla samorozumienia wiary i religii we współczesnym świecie. Czym jest wiara, a czym niewiara? Co kryje się za słowem „Bóg”? Czy w Biblii jest więcej z historiografii czy mitologii? To tylko przykładowe zagadnienia, które domagają się dziś odpowiedzi. Różni teologowie i myśliciele znajdowali odpowiedzi na pytania religijne i ukryli je w… Czytaj więcej

Ultimate Concern – Tillich in Dialogue, fragmenty

Jelinek MateuszLeave a comment
(…) Czy Jezus Chrystus był wyjątkowy? Dr Tillich: Zgadzam się z Tobą, że odpowiedź historyczna, którą sam podałeś, nie jest odpowiedzią pełną. Ale musimy oczywiście zadać sobie także pytanie: „Dlaczego było to możliwe, ten szczególny związek z historią?” Jakkolwiek podchodzimy do tej kwestii, teologia chrześcijańska zawsze odpowiada: „W obrazie Nowego Testamentu mamy pokusę i tragedię, ale w żadnym momencie życia Jezusa, tak jak jest ono przedstawione, nie mamy oddzielenia od Boga”. Celowo używam słowa „w obrazie”, ponieważ te zapisy nie… Czytaj więcej

D.F. Strauss „Stara i nowa wiara”

Jelinek MateuszLeave a comment
1. Po wielkim militarno-politycznym ruchu, który w ciągu ostatnich sześciu lat przeobraził wewnętrzne i zewnętrzne stosunki Niemiec, nastąpił ruch kościelny o niemniej wojowniczym charakterze. Zwycięstwo Prus nad Austrją i powstanie północnoniemieckiego związku, które zwiększyło potęgę protestantyzmu, uznane zostało przez katolicyzm rzymski jako wezwanie do skoncentrowania całej swej świeckiej i duchownej władzy w ręku papieża ogłoszonego nieomylnym. W obrębie samego katolickiego kościoła spotkał się nowy dogmat z opozycją, która skupiła się w partji tak zwanych starokatolików. Tymczasem zaś nowa władza państwowa… Czytaj więcej