Kant o modlitwie

Jelinek MateuszLeave a comment
I. Kant, Religia w obrębie samego rozumu, tłum. Aleksander Bobko. Modlitwa pomyślana jako wewnętrzne formalne nabożeństwo, a zatem jako środek [zjednywania] łaski, jest zabobonnym urojeniem (fetyszyzmem). Jest to bowiem czyste życzenie wypowiedziane przed jakąś istotą, która nie wymaga od wypowiadającego życzenie żadnej deklaracji odnośnie do usposobienia, a zatem niczego się tu przez nią nie czyni, nie spełnia się żadnego z obowiązków, które obligują nas jako Boże przykazania, a więc naprawdę nie służy się Bogu. Serdeczne życzenie, aby we wszystkich naszych… Czytaj więcej

Paul Tillich – Historia myśli chrześcijańskiej (fragment „Przygotowanie do chrześcijaństwa”)

Jelinek MateuszLeave a comment
Paul Tillich, A History of Christian Thought, edited by Carl E. Braaten, New York 1972, tłum. M. Jelinek. ROZDZIAŁ I – Przygotowanie do chrześcijaństwa  A. Kairos; B. Uniwersalizm Cesarstwa Rzymskiego; C. Filozofia hellenistyczna: a. Sceptycyzm; b. Tradycja platońska; c. Stoicy; e. Eklektyzm  (…) D. Okres międzytestamentowy  Dochodzimy teraz do okresu hellenistycznego religii żydowskiej. W judaizmie w okresie międzytestamentowym rozwinęły się idee i postawy, które głęboko wpłynęły na epokę apostolską, czyli na Jezusa, apostołów i pisarzy Nowego Testamentu.  Rozwój idei Boga… Czytaj więcej

Czytając Tillicha

Jelinek MateuszLeave a comment
Informator Parafii Ewangelicko-Augsburskiej Wniebowstąpienia Pańskiego w Warszawie, 1(17)/2024 W grupie osób zainteresowanych protestantyzmem pojawiła się potrzeba wspólnego czytania i rozważania tekstów teologicznych. Szczególnie istotne są pisma, które mają znaczenie dla samorozumienia wiary i religii we współczesnym świecie. Czym jest wiara, a czym niewiara? Co kryje się za słowem „Bóg”? Czy w Biblii jest więcej z historiografii czy mitologii? To tylko przykładowe zagadnienia, które domagają się dziś odpowiedzi. Różni teologowie i myśliciele znajdowali odpowiedzi na pytania religijne i ukryli je w… Czytaj więcej

Religia i moralność nie mają znaczenia

Jelinek MateuszLeave a comment
1 J 3, 13-20 Tekst biblijny, który rozbrzmiewa dziś w kościele z okazji Międzynarodowego Dnia Walki z Dyskryminacją Rasową, pochodzi z janowej literatury biblijnej. Podobnie jak Ewangelia Jana, nasz list należy do stosunkowo późnej tradycji biblijnej. Cielesny i chodzący po ziemi Jezus jest już nieobecny. Pierwsze pokolenie jego uczniów przeminęło. Oczekiwania na rychły koniec świata spotkały się z rozczarowaniem. Pojawia się nowe rozumienie sądu ostatecznego i życia wiecznego. Zastąpienie skomplikowanych i rozbudowanych przepisów Prawa Mojżeszowego prostym ale znaczącym przykazaniem miłości… Czytaj więcej

Ultimate Concern – Tillich in Dialogue, fragmenty

Jelinek MateuszLeave a comment
(…) Czy Jezus Chrystus był wyjątkowy? Dr Tillich: Zgadzam się z Tobą, że odpowiedź historyczna, którą sam podałeś, nie jest odpowiedzią pełną. Ale musimy oczywiście zadać sobie także pytanie: „Dlaczego było to możliwe, ten szczególny związek z historią?” Jakkolwiek podchodzimy do tej kwestii, teologia chrześcijańska zawsze odpowiada: „W obrazie Nowego Testamentu mamy pokusę i tragedię, ale w żadnym momencie życia Jezusa, tak jak jest ono przedstawione, nie mamy oddzielenia od Boga”. Celowo używam słowa „w obrazie”, ponieważ te zapisy nie… Czytaj więcej

Zbawiciel w Egipicie

Jelinek MateuszLeave a comment
2Mż 2,1-10 Nikt nie wie dokładnie kiedy urodził się Jezus. Przyjęło się obchodzić Boże Narodzenie wraz z przesileniem zimowym. Dzień, w którym występuje przesilenie grudniowe, jest dla nas najkrótszym dniem w roku. Jest więc to najciemniejszy i najmroczniejszy dzień. Gdy dawno temu Kościół przyjął datę Bożego Narodzenia na grudzień, to powiedział przez to, że bohater, na którego urodziny czekamy, przychodzi, gdy otacza nas największa ciemność. Ciemność ma swoją granicę i moment w którym osiąga swoje maksimum jest początkiem jej końca.… Czytaj więcej

D.F. Strauss „Stara i nowa wiara”

Jelinek MateuszLeave a comment
1. Po wielkim militarno-politycznym ruchu, który w ciągu ostatnich sześciu lat przeobraził wewnętrzne i zewnętrzne stosunki Niemiec, nastąpił ruch kościelny o niemniej wojowniczym charakterze. Zwycięstwo Prus nad Austrją i powstanie północnoniemieckiego związku, które zwiększyło potęgę protestantyzmu, uznane zostało przez katolicyzm rzymski jako wezwanie do skoncentrowania całej swej świeckiej i duchownej władzy w ręku papieża ogłoszonego nieomylnym. W obrębie samego katolickiego kościoła spotkał się nowy dogmat z opozycją, która skupiła się w partji tak zwanych starokatolików. Tymczasem zaś nowa władza państwowa… Czytaj więcej

Ograniczany i niezrozumiany Duch

Jelinek MateuszLeave a comment
1  Kor 2, 10-16 Jak co roku, w święto Zesłania Ducha Świętego mówimy o Duchu Bożym. Świętujemy doświadczenie uczniów Jezusa, którzy poczuli w sobie obecność Boga. To właśnie doświadczenie dało siłę i poczucie sensu wspólnocie pierwszych chrześcijan. To doświadczenie było początkiem Kościoła. I do tego Kościoła pragną dziś świadomie należeć nasi konfirmanci. W dzisiejszym czytanym tekście Apostoł Paweł pisze do chrześcijan w Koryncie, że są pewne rzeczy, których nie można zrozumieć, nie mając Ducha. Paweł używa takich pojęć jak „duch… Czytaj więcej

To powiedział najszpetniejszy człowiek

Jelinek MateuszLeave a comment
Ale On — musiał umrzeć: On patrzył oczami, które widziały wszystko — On widział ludzką głębię i dno, całą jego skrytą hańbę i szpetotę.Jego współczucie nie znało wstydu; wpełzło w moje najbrudniejsze zakątki. On, najbardziej wścibski, nad-natarczywy, nad-wspólczujący musiał umrzeć.On zawsze mnie widział: na takim świadku chciałem się zemścić — albo samemu przestać żyć.Bóg, który widział wszystko, nawet człowieka — ten Bóg musiał umrzeć! Człowiek nie znosi tego, by żył taki świadek. To powiedział najszpetniejszy człowiek. F. Nietzsche, To rzekł… Czytaj więcej

Pojednanie w śmierci

Jelinek MateuszLeave a comment
Informator Parafii Ewangelicko-Augsburskiej Wniebowstąpienia Pańskiego w Warszawie, 1(13)/2023 Przedstawienie pojednania jako śmierci czy nazwanie śmierci pojednaniem często wiąże się z religią. Przeróżne dawne kulty skupiały się wokół instytucji ofiary, w której poświęcano i zabijano żywe istoty, aby dostąpić boskiej akceptacji i przezwyciężenia poczucia winy. Niezależnie, czy będzie to pogańskie poświęcenie zwierząt czy żydowski ubój baranka Bożego za nasze grzechy. Z perspektywy chrześcijańskiej praktyka ta stanowiła przygotowanie do śmierci Chrystusa, w której dostrzeżono ostateczną jedność Boga i człowieka. To przemieniające doświadczenie… Czytaj więcej