Paul Tillich, Człowiek i społeczeństwo w socjalizmie religijnym

Man and Society in Religious Socialism. In: Christianity and Society. A Quarterly devoted to Christianity and Social Reconstruction. Published by the Fellowship of Socialist Christians, Vol 8, No. 4 (Fall), New York 1943, 10-21, tłum. M. Jelinek. Wprowadzenie: definicja problemu Socjalizm religijny w formie, w jakiej rozwinął się w Europie Środkowej po pierwszej wojnie światowej, nie jest ruchem partyjnym. Miał i ma zwolenników w różnych partiach, od młodych konserwatystów w Niemczech i Wielkiej Brytanii po niezależnych sympatyków komunizmu i we… Czytaj więcej

Karl Barth o miłości własnej [Selbstliebe]

Die kirchliche Dogmatik
Die kirchliche Dogmatik, I/2: Die Lehre vom Wort Gottes, Halband 2tłum. M. Jelinek Rozdział II Objawienie Boga, część III.§ 18 Życie dzieci Bożych2. Miłość Boga [KD p. 408; CD p. 371] 4. „Będziesz miłował Pana, Boga swego.” Dzieci Boże są tym, czym są, i w ten sposób wypełniają Prawo – ich miłość znajduje swój odpowiednik, swój przedmiot w Bogu. Tak właśnie jest, nawet dlatego, że On sam daje się im w wierze. Jak inaczej mógłby stać się dla nich obiektywny,… Czytaj więcej

Rudolf Otto, Milczące nabożeństwo

Die christliche Welt 1920 (Band 34, Heft 36)
R. Otto, „Schweigender Dienst“ Die christliche Welt 1920 (Band 34, Heft 36), Seite 561-565.tłum. M. Jelinek I Święte milczenie, z ciszy zrodzone,jesteś śluzą głębszej fali. Te wersy pochodzą z małej książeczki kwakrów o milczącym nabożeństwie (Silent Worship: The Way of Wonder, Violet Hodgkin), która – niedawno przetłumaczona na język niemiecki – powinna dać niemieckiemu czytelnikowi dobre wyobrażenie o nabożeństwie polegającym na milczącym oczekiwaniu na Boga. Jest ono praktykowane w społeczności kwakrów od czasów George’a Foxa aż po dziś. To najbardziej… Czytaj więcej

Paul Tillich, Radykalizm polityczny i jego znaczenie teologiczne

Historia myśli chrześcijańskiej. Karol Marks
Paul Tillich, A History of Christian Thought, edited by Carl E. Braaten, New York 1972, tłum. M. Jelinek. Radykałowie burżuazji Związek Marksa z Heglem i Feuerbachem Pogląd Marksa na sytuację człowieka (alienacja) Doktryna ideologii Marksa i jego atak na religię Egzystencjalizm polityczny Marksa Element profetyczny u Marksa To, co teraz zrobię, być może was zaskoczy. Chcę przybliżyć wam teologię najbardziej wpływowego teologa od czasów Reformacji – Karola Marksa. Będę go uważać za teologa i pokażę, że bez tego nie da się… Czytaj więcej

Kierkegaard o naszych czasach

Niech inni mówią, że czasy są złe; ja się skarżę, że są żałosne, gdyż nie ma w nich namiętności. Myśli ludzkie są cienkie i nietrwałe jak koronki, a sami oni żałośni jak koronczarki. Myśli ich serc są zbyt miałkie, aby być grzeszne. Robak może by uważał, że takie myśli są grzeszne, ale nie człowiek, stworzony na obraz i podobieństwo Boga. Ich zabawy są nudne i jałowe, ich namiętności senne; spełniają swe obowiązki, owe kramarskie dusze; pozwalają sobie jak Żydzi na… Czytaj więcej

Nietzsche, teologia ewangelicka i krytyka religii

Ściana Reformacji w Żychlinie. Friedrich Nietzsche
W dniach 4-6 lipca 2025 roku w Żychlinie odbyło się seminarium zatytułowane „Czytamy Nietzschego”. Było to pilotażowe wydarzenie, nawiązujące do tradycji dawnych seminariów żychlińskich organizowanych w tamtejszej Parafii Ewangelicko-Reformowanej. Uczestnicy mieli okazję czytać „To rzekł Zaratustra” i konfrontować swoje spostrzeżenia na temat człowieka religijnego i Boga. Nie zabrakło również zwiedzania najstarszej Parafii reformowanej w Polsce. W ramach wprowadzenia przybliżyłem postać Fryderyka Nietzschego oraz ówczesny kontekst religijno-teologiczny. Fryderyk Nietzsche był niemieckim humanistą, prozaikiem i poetą, wychowanym w tradycji luterańskiej. Uznawany jest… Czytaj więcej

Konfirmacja Tomasza, Gustawa i Bruna

Ps 23, 1-4; Iz 41, 10; Mt 7, 7-8. Tomaszu, Gustawie, Brunonie dzisiejsza uroczystość ma znaczenie dla całego Kościoła, ponieważ świadomie stajecie się jego częścią. Gdy byliście młodsi, to rodzice przyprowadzili Was do kościoła. Dziś przychodzicie sami – świadomie wybierając wspólnotę. Złożycie dziś ślubowanie i wyznanie wiary. Pamiętajcie jednak, że to tylko słowa. Są niedoskonałe. Zmienne w zależności od czasu i miejsca. Prawdziwe ślubowanie i wyznanie wiary dokonują się waszych sercach. Są one niedostępne dla nas. Ale doskonale znane Bogu.… Czytaj więcej

Śpiew w ciemności

Dz 16, 23-34 Fragment wyznaczony przez Kościoły do dzisiejszego rozważania pochodzi z Dziejów Apostolskich. Dzieje Apostolskie to wyjątkowa księga biblijna, która zawiera opowieść o pierwszych chrześcijanach i podróżach apostołów. Rzadko kiedy jest podstawą rozważań, ponieważ pełna jest fabuły, przygód, cierpienia i zaskakujących zwrotów. Historycy widzą w niej mieszaninę historii, legend i mitów, których nie sposób zweryfikować. Bibliści doszukują się licznych odniesień literackich, motywów teologicznych i ukrytych znaczeń. Chrześcijanie widzą w niej opowieść o cudownych początkach Kościoła i tęsknią za czasami,… Czytaj więcej

Pomoc uchodźcom 2022-2024

W latach 2022-2024 pracowałem przy międzynarodowych projektach pomocy gotówkowej realizowanych przez Diakonię Polską w partnerstwie z Diakonie Katastrophenhilfe. Wspólnie udało nam się zorganizować pomoc dla uchodźców z Ukrainy zgodnie ze standardami humanitarnymi. Przez blisko trzy lata Diakonia Polska wsparła kilkadziesiąt tysięcy osób poszkodowanych przez wojnę w Ukrainie – głównie uchodźców, ale też osoby pozostające w Ukrainie. Przekazywała pomoc rzeczową, pomagała w transporcie, wspierała inicjatywy integracyjne, prowadziła programy pomocy pieniężnej, mieszkaniowej i wsparcia na rynku pracy. Dzięki tym działaniom wiele osób… Czytaj więcej

To nie jest religia! Schleiermacher o istocie religii

Która spośród wielu religii na świecie jest prawdziwa? Dlaczego istnieją podziały i konflikty religijne? Czemu tak często przeciwstawiamy religię odkryciom współczesnej nauki? I czy można jeszcze w racjonalny sposób mówić dziś o istnieniu Boga?Temat religii wciąż wzbudza ogromne emocje, nie tylko wśród jej przeciwników, lecz także wśród tych, którzy postrzegają siebie jako głęboko religijnych. Łatwo przychodzi nam kreślenie grubych linii podziału między tymi grupami, szczególnie na internetowych forach czy w przestrzeni publicznej.Dla niektórych systemy religijne stanowią jedynie źródło podziałów, mitologię… Czytaj więcej